Panteon

Krótka charakterystyka najważniejszych bogów i bogiń słowiańskiego panteonu. Liczba Bogów znanych z kronik i historycznych przekazów jest obszerniejsza, tutaj wymienieni są jednak najważniejsi z nich.

Swaróg

Pierwszy bóg zrodzony z kosmicznego jaja u zarania dziejów. Uznaje się go za wielkiego kowala kosmosu, który wykuł żelazne kleszcze, pierwszą broń oraz złotą tarczę solarną zawieszoną na niebie. Jest wynalazcą obróbki żelaza, a zarazem sakralnym władcą zapewniającym ład kosmiczny i porządek społeczny. Wprowadza prawa. To też główny bóg rządzący przyrodą i światem ludzi. Ojciec Swarożyca, Dadźboga i Chorsa.

Perun

Syn Swaroga. Zrodzony z iskry, powstałej z uderzenia młotem zadanego przez Swaroga, kiedy w swej kuźni wykuwał on niebo. Gdy iskra ta zetknęła się z taflą praoceanu zrodził się Perun. Gromowładny Perun jest strażnikiem kosmicznego ładu oraz patronem walki, wojny oraz siły. Perun włada piorunami, które służą mu w walce z uosobieniem chaosu – Żmijem.

Weles

Weles powstał z cienia Peruna. Jest bogiem zaświatów, świata podziemnego, mądrości oraz magii. Ze względu na jego patronat nad bydłem – symbolem dostatku, nazywany jest rogatym bogiem. Weles jest władcą i opiekunem Nawi – zaświatów w których przebywają dusze przodków.

Mokosz

Bogini płodności i urodzaju. Matka – Ziemia, która rodzi i daje życie. Żona Peruna. Opiekunka kobiet. Patronka tkactwa przedstawiana często z wrzecionem i kołowrotkiem. Jej zwierzęciem jest pająk, który na jej polecenie przędzie nić żywota ludzkiego.

Dadźbóg

Dawca praw i dostatku, łask i bogactw, strażnik przysięgi małżeńskiej oraz społecznego ładu. Bóg – słońce podróżujący po niebie w swym ognistym rydwanie. Wrogiem jego są żmije i wszelkie stworzenia Welesa, które wygrzewając się na słońcu, podbierają jego moc. Związany jest z władzą książęcą. Syn Swaroga.

Swarożyc

Bóg ognia ziemskiego, uosobienie świętego ognia. Syn Swaroga. Jest dawcą iskry życia, która ożywia ludzkie dusze. Za jego sprawą ofiary składane w święty ogień idą ku Bogom, podobnie jak i dusza człowieka podczas pochówku ciałopalnego. Jego moc wypala siły nieczyste oraz przegania choroby.

Rod

Patron wspólnoty rodowo-plemiennej oraz słowiańskiego ludu. Opiekun ludzkiego losu,  ogniska domowego, rodziny, powinowactwa krwi. Najczęściej wymieniany jest z trzema Rodzanicami, które przędą nić życia każdego człowieka. W kompetencji Roda leży rozstrzyganie losu dziecka w trzecią noc po urodzeniu. Zsyła ludzkie dusze z powrotem na ziemię, pomagając im odrodzić się w nowych ciałach w nowym życiowym cyklu.

Rodzanice

Zwane też Sudjenicami lub Narecznicami. Boginie przeznaczenia związane z Rodem i Dolą, występujące w liczbie trzech. Opiekowały się kobietami w ciąży, zaś po urodzeniu dziecka pojawiały się przy jego kołysce, aby wyznaczać mu los na całe życie. Stawały najczęściej u wezgłowia, w trzy dni od powicia, Przybywały o północy, by przed drugim pianiem kura odejść. Wówczas ustalały one przyszłość dziecka, głównie długość jego życia i rodzaj śmierci, czyniły to kolejno od najmłodszej poczynając, ale to zdanie najstarszej miało decydować. Słowianie co prawda nie posiadali pojęcia fatum nieodwracalnego, ale każdy człowiek posiadał swoje przeznaczenie i los oraz istoty, które nim kierują i dlatego już przy kołysce wzywano ich opieki. Wedle przekazów Rodzanicom składano ofiary w najważniejszych momentach życia, jak narodziny dziecka czy wesele. Zjawiały się także podczas postrzyżyn czy zaplecin. Ofiarowywano im wówczas obcięte włosy dziecka i urządzano dla nich poczęstunek.

Trygław

Pradawny bóg zrodzony we wnętrzu pierwotnej góry Trygław, która od niego dziedziczy swą nazwę. Bóg ten utożsamiany jest z osią kosmiczną, która przechodzi na wskroś przez trzy odmienne krainy: zaświat górny – Wyraj, nasz świat ziemski i Nawię – krainę dolną, zwaną krainą umarłych. Z tego też względu trzy głowy posiada, by każda w inną przestrzeń patrzyła. Trygław znany jest też z tego, że na swych barkach świat cały podtrzymuje. Też jest panem czasu, potrafi go ścisnąć bądź rozciągnąć, wedle własnych upodobań. Jednak nieszczególnie go sprawy ziemskie zajmują. W przeszłości był przedstawiany z zasłoniętymi oczami i ustami, na znak tego, że nie dąży do oglądania scen z życia ziemskiego tudzież wypowiadania się na ich temat, a co za tym idzie uczestnictwa w życiu ludzkim. Zajęty swoimi sprawami, pozostaje oddalony i niedosięgły zwykłemu człowiekowi, przez co jeszcze bardziej tajemniczy.

Łada

Bogini Łada, zwana też Lelą, jest patronką piękna i miłości. Sprzyja związkom międzyludzkim, zarówno przelotnym zauroczeniom jak i długotrwałym więziom, powodzeniu, a także znalezieniu partnera, uwodzeniu, obrzędom weselnym, łagodzeniu konfliktów pomiędzy partnerami, zdrowiu w czasie ciąży jak i wychowaniu dziecka oraz opiece nad domostwem. Za święte rośliny bogini uznać można drzewo – lipę i kwiat – lilię, jej zwierzęta to kukułka i boża krówka-biedronka.

Marzanna

Marzanna to pani zimy i śmierci, snu, czarów i wojny, ale też wody jako tej, która daje życie, urodzaj, plony, bogactwo. Atrybuty Marzanny to wieniec, ubiór panny młodej, korale, złote jabłko, złoty klucz do otwarcia ziemi lub zaświatów i zżęte zboże. Mówi się o niej, że przez część roku przebywa „za morzem” co znaczy tyle co – w innym świecie, w zaświatach, za śmiertelnymi wodami co przywołuje obraz mitologicznych, kosmicznych wód. Marzanna posiada zmienny wizerunek – raz pięknej kobiety, raz boskiej wiedźmy.

Jaryło

Bóg młodości, wigoru, wojny oraz płodności. Syn Peruna i Mokoszy. Przedstawiany jako młodzieniec ubrany w białą szatę, jadący na białym koniu. Na głowie nosi wianek, w rękach trzyma kłos żyta i ludzką głowę. Głowa ta może być interpretowana jako głowa pokonanego wroga lub jego własna, która symbolizuje jego powiązanie z cyklem wegetacyjnym. Jaryło budzi się do życia, po czym umiera w corocznym cyklu. Jaryło jest mężem Marzanny, którą zdradza, za co zostaje przez nią uśmiercony. Po swojej corocznej śmierci przebywa w Nawi, którą zieleni bujną roślinnością, by wiosną znów się odrodzić.

Dziewanna

Bogini lasów, łowiectwa oraz opiekunka dzikiej przyrody i zwierząt. Patronka szczęśliwej miłości. Jest boginią o dwóch przeciwstawnych, ale dopełniających się obliczach – namiętnym i kochającym oraz wyniosłym i okrutnym. Tak jak sama natura Dziewanna jest połączeniem dzikości i czułości. Jej imieniem nasi przodkowie nazwali poświęcone jej ziele.

Chors

Zwany także Miesiącem. Pan nocy i księżyca. Księżyca, który w swym miesięcznym cyklu zanika w trakcie nowiu, po czym samoistnie odradza się. Jest to cecha szczególna, sytuująca księżyc poza zwyczajnymi zjawiskami życia i śmierci. Symbolizuje to moc samego Chorsa, który nie podlega tym samym prawom co większość zjawisk w naszym świecie, zdolny jest przezwyciężyć własną śmierć. Trzyma pieczę nad czarami, wilkami oraz nocnymi zmorami.

Strzybóg

Słowiański bóg wiatrów, mający w swej mocy kaprysy powietrznego żywiołu oraz pogody. Jego imię wiąże się z pędem oraz przemieszczaniem się, co też sugeruje jego naturę. Zgodnie z historycznym przekazem wiatry wiejące znad morza określane były „wnukami strzybogowymi”. Domena Strzyboga nie ogranicza się jedynie do samego żywiołu, dusza ludzka jest częstokroć wyobrażana jako dech lub wiatr, tak więc i duch ludzki powiązany jest ze Strzybogiem.

Dola

Patronka pomyślności, szczęścia, zrządzenia losu. Bogini sprawująca pieczę nad człowiekiem, jego domem, dobytkiem, potomstwem. Daje siłę życiową człowiekowi w pokonywaniu trudności życiowych. Lecz nie dla każdego była równie przychylna, mogła czuwać nad człowiekiem niedbałym i rozrzutnym, a z drugiej strony rujnować człowieka ostrożnego i zapobiegliwego. Jest Boginią zmienną, z jednej strony potrafi dawać, z drugiej – potrafi zabrać wszystko w jednej chwili. Jeśli jest sprzyjająca zapewnia szczęście i powodzenie w różnych dziedzinach życia. Jeśli nieprzychylna – można próbować ją przebłagać, układać się z nią, składać ofiary.

Nyja

Bogini śmierci, wiecznej nocy. Powiązana z samym aktem śmierci, uśmierceniem, obróceniem ciała zmarłego w nicość i odprowadzeniem duszy jego do Nawii. Kostucha – tnąca nić żywota. Jest odpowiedzialna za rozkład, zanikanie, ale też jest tą, która uśmierza – przerywa chorobę, ból, konanie, daje ukojenie umierającemu ciału.

Perperuna

Bogini deszczu. Zawiaduje obłokami deszczowymi przy pomocy Chmurników. Towarzyszka Peruna. Odprawiano dla niej obrzęd polegający na oblewaniu wodą symbolicznej Perperuny – dziewczyny wybranej ze wspólnoty. Rytuał ten miał służyć sprowadzeniu deszczu po długim okresie suszy. Posiada gwałtowny i zmienny charakter. Strojąc się w swe chmurne suknie zmienia pogodę. Słowianie wierzyli że doi chmury i stąd się bierze deszcz.